Τα τοπωνύμια των δήμων της Αττικής και οι ρίζες τους

Η Αθήνα το 1865, όταν οι περισσότεροι σημερινοί δήμοι ήταν ακόμα κτήματα και χωράφια.

Η αλματώδης πληθυσμιακή αύξηση στο Νομό Αττικής τα τελευταία 150 χρόνια μετέτρεψε μέσα σε ελάχιστο διάστημα απομακρυσμένες περιοχές, υψώματα, χωράφια, κτήματα αρχικά σε οικισμούς και εν συνεχεία σε χωριά, κωμοπόλεις και, τέλος, σήμερα σε πολύβουους δήμους, δημιουργώντας την ανάγκη ονοματοδοσίας τους.
Οι ονομασίες δίνονταν συνήθως με αναδρομές στο πλούσιο ιστορικό παρελθόν της Αττικής στα αρχαία και στα μεσαιωνικά χρόνια της Φραγκοκρατίας και της Τουρκοκρατίας. Αρκετά συνηθισμένες είναι οι ονομασίες που δίνονταν από τους μεγαλοκτηματίες που κυριαρχούσαν παλαιότερα σε αυτές τις περιοχές ή από τους πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν εκεί μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Σήμερα θα ανιχνεύσουμε την ιστορία μόνο κάποιων από τους πολλούς αττικούς δήμους, αφήνοντας παραπονεμένους τους περισσότερους…

Ο αρχαίος Χολαργός που ήταν… αλλού

Ιδιαίτερη είναι η περίπτωση του Χολαργού, αφού ο σημερινός δήμος παίρνει το όνομά του προς τιμήν του αρχαίου ομώνυμου δήμου της αρχαίας Αθήνας, απ’ όπου καταγόταν ο κορυφαίος πολιτικός και μεταρρυθμιστής της αρχαιότητας Περικλής, στον οποίο μάλιστα αφιερώνεται σήμερα η ονομασία του κεντρικού δρόμου, υπάρχει ανδριάντας του, ενώ η προτομή του αποτελεί και το έμβλημα του δήμου.
Η μοναδική ένσταση στα παραπάνω είναι ότι η περιοχή όπου βρισκόταν ο αρχαίος Χολαργός όχι μόνο δεν έχει καμία σχέση με τη σημερινή, αλλά είναι πολλά χιλιόμετρα μακριά, σε μια έκταση ανάμεσα στους σημερινούς Δήμους Περιστερίου και Ιλίου. Η παρανόηση ξεκινά όταν ο ερευνητής του 19ου αιώνα Διονύσιος Σουρμελής τοποθετεί τον αρχαίο Χολαργό στα γεωγραφικά όρια του σημερινού, άποψη που υιοθετείται από τους μεταγενέστερους. Ετσι, όταν η νεότερη περιοχή οικοδομείται την περίοδο του Μεσοπολέμου, της δίνεται με ευκολία η ονομασία Χολαργός.
Σε σχέση με τις σημερινές περιοχές, οι οποίες ανήκαν στον αρχαίο Χολαργό (Περιστέρι και Ιλιον), τα πράγματα είναι εξίσου μπλεγμένα. Αρχικά για την καταγωγή του τοπωνυμίου Περιστέρι μόνο εικασίες μπορούν να γίνουν. Ο νεότερος ερευνητής της περιοχής Νίκος Θεοδοσίου, αφού καταγράφει έξι εκδοχές για την καταγωγή του ονόματος, καταλήγει ότι η πιθανότερη εξ αυτών είναι η αρβανίτικη λέξη pelistare.

Ιδιαίτερη είναι η περίπτωση και του σημερινού Δήμου Ιλίου. Μετά την Επανάσταση του 1821 η περιοχή αναζητά την ιστορική της ταυτότητα, που της προσφέρεται όταν ο βασιλιάς Οθων, επηρεασμένος από την αρχαιολατρία της εποχής, της δίνει την ονομασία Ιλιον Τρωάς. Η έξωση του βασιλικού ζεύγους και η κυριαρχία των οικογένειας των Λιόσηδων στην περιοχή έχει ως αποτέλεσμα τη μετονομασία της σε Νέα Λιόσια ώστε να ξεχωρίζει από τα προϋπάρχοντα Ανω Λιόσια που είχαν ονοματοδοτηθεί πάλι από την ομώνυμη οικογένεια. Το 1994 ακολουθείται η αντίθετη διαδικασία. Για να μη συγχέονται τα Ανω με τα Νέα Λιόσια, τα δεύτερα μετονομάζονται σε Ιλιον.
                                                                                 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΟΔΡΟΚΑΣ
Ολόκληρο το ρεπορτάζ καθώς και τα τοπωνύμια και άλλων δήμων μπορείτε να τα διαβάσετε..... Ε Δ Ω

Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια